Giải pháp khắc phục thiếu giáo viên dạy môn ngoại ngữ tại các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa từ hỗ trợ Trường Phổ thông dân tộc bán trú tiểu học Bản Mù, huyện Trạm tấu, tỉnh Yên Bái – Nguyễn Thị Thắm
Bài viết của Nguyễn Thị Thắm, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Nguyễn Văn Tố (TP. Hải Phòng), trình bày mô hình hợp tác giữa trường bà và Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Bản Mù (Yên Bái) nhằm khắc phục tình trạng thiếu giáo viên dạy tiếng Anh tại vùng cao thông qua hình thức dạy học trực tuyến liên trường.
Từ năm học 2023–2024, dưới sự hỗ trợ của Sở GD&ĐT Yên Bái và lãnh đạo địa phương, Trường Nguyễn Văn Tố đã khảo sát, đầu tư thiết bị trực tuyến (tivi, máy tính, camera, micro, mạng truyền hình ổn định) và triển khai dạy học tiếng Anh online cho học sinh lớp 4 của Bản Mù. Hai giáo viên tình nguyện là Trịnh Kim Oanh và Mai Thị Nguyệt Anh đảm nhiệm giảng dạy, được phép đánh giá học sinh theo Thông tư 27 của Bộ GD&ĐT. Sau một tháng thử nghiệm, mô hình cho thấy hiệu quả rõ rệt: học sinh có hứng thú, chủ động tương tác, tiến bộ trong kỹ năng nghe – nói tiếng Anh, đồng thời được tặng quà, hỗ trợ vật chất nhằm hoàn thiện phòng học trực tuyến.
Sang năm học 2024–2025, chương trình được mở rộng cho học sinh khối 4 và 5. Sau một năm thực hiện, Trường Bản Mù báo cáo kết quả đáng khích lệ: học sinh mạnh dạn, tự tin hơn khi giao tiếp bằng tiếng Anh, tỉ lệ hoàn thành tốt môn học tăng rõ rệt. Tổng số tiết dạy online đạt 744 tiết, bao gồm 184 tiết năm 2023–2024 và 560 tiết năm 2024–2025. Các giáo viên được đánh giá có chuyên môn vững, phương pháp linh hoạt, tạo được sự hứng khởi học tập cho học sinh vùng cao.
Mô hình dạy học online này được Sở GD&ĐT Hải Phòng và Yên Bái đánh giá cao, coi đây là giải pháp thiết thực, có thể nhân rộng cho các trường vùng sâu, vùng xa. Đoàn công tác hai sở đã trực tiếp khảo sát, trao tặng thiết bị và khuyến khích phát triển mô hình sang các huyện khác như Trạm Tấu, Mù Cang Chải, Nghĩa Lộ.
Bài viết cũng chỉ ra những khó khăn tồn tại: khoảng cách địa lý xa xôi, điều kiện mạng chưa ổn định, cơ sở vật chất hạn chế, thiếu phòng học đạt chuẩn. Tuy nhiên, với sự phối hợp chặt chẽ giữa hai trường, sự nỗ lực của giáo viên và học sinh, những trở ngại này dần được khắc phục.
Tác giả đề xuất phương hướng năm học 2025–2026, trong đó:
- Tiếp tục duy trì và mở rộng mô hình dạy tiếng Anh online cho toàn bộ 13 lớp với 404 học sinh của Trường Bản Mù.
- Bổ sung thêm phòng học trực tuyến, trang bị camera góc rộng, micro đa hướng, cải thiện hệ thống âm thanh và đường truyền.
- Thành lập đội ngũ ba giáo viên hỗ trợ giảng dạy từ Trường Nguyễn Văn Tố.
- Tăng cường tập huấn, sinh hoạt chuyên môn chung, chia sẻ kinh nghiệm dạy học online.
- Đề nghị hai Sở GD&ĐT tiếp tục quan tâm, hỗ trợ kinh phí, khuyến khích và khen thưởng giáo viên tham gia chương trình.
Tổng kết, bài viết khẳng định mô hình “dạy tiếng Anh online giữa trường miền xuôi và trường vùng cao” là giải pháp khả thi, nhân văn và hiệu quả để khắc phục tình trạng thiếu giáo viên tiếng Anh ở vùng khó khăn, đồng thời góp phần nâng cao chất lượng giáo dục, tạo cơ hội bình đẳng trong tiếp cận tri thức cho học sinh miền núi.
Bài viết đã được công bố trong Tuyển tập công trình khoa học Hội thảo quốc gia mang tên “Năm năm triển khai thực hiện chương trình giáo dục phổ thông 2018 (2020-2025): Những vấn đề đặt ra và phương hướng khắc phục » do Hội Khoa học Tâm Lý-Giáo dục Việt Nam tổ chức ngày 29 tháng 8 năm 2025 tại Đồng Tháp, NXB Tri thức, Hà Nội 2025, tr.349-353)
