Ngày 23/2/2022, với sáng kiến của Câu lạc bộ Mạng lưới quản lí giáo dục (gọi tắt là Mạng lưới quản lí giáo dục) trực thuộc Viện Nghiên cứu và phát triển quản lí giáo dục – Hội khoa học Tâm lí Giáo dục Việt Nam, Hội thảo “Triết lý xanh trong giáo dục” đã được tổ chức tại Hà Nội. Đến dự Hội thảo có GS.TS. Nguyễn Ngọc Phú, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội Khoa học Tâm lý-Giáo dục Việt Nam; Bà Nguyễn Thị Hoàng Yến, Chánh Văn phòng Hội; Bà Trịnh Thị Yến, chuyên viên của Văn phòng. Tham gia Hội thảo còn có nhiều nhà khoa học thuộc lĩnh vực giáo dục, quản lý giáo dục, môi trường…, các Hiệu trưởng các nhà trường phổ thông và hơn 150 đại biểu là các nhà quản lí giáo dục trên toàn quốc. Nội dung Hội thảo đã bàn luận đến:
– Triết lý Xanh trong Giáo dục – Mô hình trên thế giới & thực tiễn ở Việt Nam.
– Mô hình trường Xanh Genesis
– Mạng xã hội tái tuần hoàn rác thải thông minh – Mô hình khởi nghiệp cho mọi cấp học.
Thực hiện Nghị quyết của Đại hội Đảng lần thứ XIII và Chiến lược phát triển giáo dục đến 2030 tầm nhìn 2045, Bộ Giáo dục & Đào tạo đã định hướng ưu tiên rất rõ nét cho giáo dục vì phát triển bền vững tuy nhiên các trường học và Hiệu trưởng các trường đang gặp nhiều khó khăn trong triển khai thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững theo cam kết của Bộ GD&ĐT với Chính phủ và của Chính phủ Việt Nam với Liên hợp quốc.
Tại Hội thảo, Ông Phan Anh, Giám đốc Hệ thống Giáo dục Genesis đã chia sẻ: “Trường học xanh không chỉ đơn thuần là chương trình giảng dạy, và còn hơn cả những viên gạch và vữa. Đây là một trường học hỗ trợ tính bền vững toàn cầu trên mọi phương diện”. Một trường học xanh bắt đầu với tầm nhìn, thiết kế trải nghiệm học tập cho học sinh để chuẩn bị cho các em dẫn đầu thế giới hướng tới một tương lai xanh, lành mạnh, sạch sẽ và bền vững hơn. Ở những trường xanh, chương trình giáo dục, cơ sở vật chất và văn hóa tổ chức đều hỗ trợ tính bền vững, và mỗi khía cạnh của trường học đều đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa tầm nhìn. Từ những hành động cụ thể như văn phòng không giấy, tái chế 100% chất thải hữu cơ, đảm bảo môi trường chuẩn về không khí, nước, ánh sáng, tiếng ồn…cùng với việc nâng cấp phát triển chương trình ưu tiên giáo dục vì sự phát triển bền vững.
Kế thừa những triết lý của cộng đồng xanh bền vững toàn cầu, Genesis hiện đang là một điển hình và tiên phong trong xây dựng môi trường trường học xanh: nhự hệ sinh thái lành mạnh, kiến trúc hiệu quả năng lượng, không gian tương tác năng động, giao tiếp hiệu quả truyền cảm hứng, xây dựng văn hóa tổ chức… tại đó lãnh đạo đã lôi cuốn, đồng nghiệp học hỏi lẫn nhau, học sinh được trao quyền, gắn kết nhà trường với địa phương, cộng đồng.
Tiếp nối những khái quát về mô hình trường học xanh, TS Bùi Thị Thanh Hương – Giám đốc TT Nghiên cứu và Ứng dụng khoa học giáo dục – trường Đại học Giáo dục – ĐHQGHN đã giới thiệu một mô hình sáng tạo khởi nghiệp vì cộng đồng cho các cấp học ở phổ thông. Năm 2006, (JICA) đã triển khai dự án phân loại rác tại nguồn 3R đã ghi nhận lượng rác chôn lấp giảm 30%, giảm chi phí xử lý rác, kéo dài tuổi thọ các bãi chôn lấp… Một năm sau khi dự án dừng, người dân coi việc “xách 3 túi đi đổ rác” là việc làm “ngốc nghếch”. Đến với hội thảo, TS Hương chia sẻ cho các trường một số giải pháp hữu hiệu nhằm hỗ trợ giáo dục phân loại rác thải tại nguồn bằng 3 mô hình giáo dục khởi nghiệp: tái tuần hoàn rác thải hữu cơ, tái tuần hoàn rác thải giấy và tái tuần hoàn rác thải nhựa. Trong đó, kết nối trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp về môi trường và giáo dục với các trường học là một cống hiến độc đáo trong các mô hình mà TS Hương đã chia sẻ tại buổi hội thảo.
Cũng trong Hội thảo, TS Ngô Thị Thúy Hường, giảng viên Khoa Công nghệ sinh học, Hóa học và Kỹ thuật môi trường, Trường ĐH Phenikaa– người truyền cảm hứng với giấc mơ hồi sinh những “vùng đất chết” ở Việt Nam, đã chia sẻ những giải pháp giảm thiểu những ảnh hưởng có hại từ thực trạng ô nhiễm môi trường đến sức khỏe và hoạt động của giáo viên và học sinh trong các trường học. TS Hường cũng khuyến nghị, giáo dục môi trường, giáo dục bảo vệ màu xanh cho sức khỏe, cho tương lai bắt nguồn từ thấu hiểu con người là một phần của thiên nhiên, thiên nhiên khỏe, thì con người mới hạnh phúc. Nếu mỗi trẻ em đều được trải nghiệm, thực hành xây dựng môi trường sống an toàn, lành mạnh và được sử dụng những công cụ, phương tiện để thực thi “giáo dục xanh” thì chắc chắn chúng ta sẽ có một tương lai vững chắc, đáng sống, và bản thân các em sẽ thích nghi tốt hơn với cuộc sống này.
Sau hội thảo, triết lý xanh trong giáo dục thực thi trong trường học (các trường nếu thực hiện triết lý này được gọi tên là trường học xanh) đã được đưa ra bàn thảo giữa các nhà quản lý trong và ngoài mạng lưới với các giá trị cốt lõi như:
Trường học xanh là trường học thực hiện tốt 17 mục tiêu phát triển bền vững của thiên niên kỷ trong đó coi trọng mục tiêu môi trường xanh, sạch, đẹp và an toàn là môi trường học đường mà các trường cần hướng đến. Trường xanh, chương trình giáo dục, cơ sở vật chất và văn hóa tổ chức đều hỗ trợ tính bền vững, và mỗi khía cạnh của trường học đều đóng vai trò quan trọng trong việc hiện thực hóa tầm nhìn.
Trường học xanh nơi tiết giảm chi phí môi trường thực hiện 7R (1) Reduce – là việc hạn chế/ giảm tải chất thải ra môi trường; (2) Reuse – Tái sử dụng đồ dùng khi có thể để hạn chế xả thải; (3) Recycle – Tái chế đồ dùng đặc biệt các đồ dùng liên quan đến rác thải nhựa; (4) Refuse – Từ chối sử dụng các đồ dùng có liên quan đến nhựa, nilon, rác thải có hại với môi trường; (5) Rethink – Suy nghĩ lại cho tất cả các “hành vi mua sắm, sử dụng, và nhu cầu của mình” trong mối liên hệ với 4R kể trên; (6) Repair: Sửa chữa hoặc thay linh kiện các vật dụng bị vỡ, hỏng để dùng lại và kéo dài tuổi thọ là một cách khác để giảm tiêu thụ vật liệu và tài nguyên thiên nhiên và (7) Replace là cách sử dụng các vật liệu thay thế cho nhựa ở những chỗ có thể hoặc thay thế các đồ nhựa sử dụng một lần bằng các sản phẩm có thể tái sử dụng.
Trường học xanh, nơi hình thành và duy trì thói quen lối sống xanh cho các thế hệ tương lai: phân loại rác thải tại nguồn với tư duy tái tuần hoàn rác thải thông minh, ưu tiên cho các hoạt động trải nghiệm ngoài thiên nhiên, sống giao hòa với thiên nhiên, tạo thói quen tận hưởng vẻ đẹp tự nhiên bằng các giác quan, hay lối sống “tử tế” với thiên nhiên.
Trường học xanh là trường học hạnh phúc nơi hình thành một hệ sinh thái bền vững, nơi sức khỏe thể chất và tinh thần của mọi thành viên được chăm sóc, bảo vệ trong một môi trường an toàn, giảm thiểu những tác hại không mong đợi từ môi trường.
Hội thảo đã thành công.
Tin và ảnh: Viện Nghiên cứu và phát triển quản lý giáo dục
#Tag: EdulightenUp, Viện Nghiên cứu và Phát triển Quản lí giáo dục, Triết lí giáo dục xanh, Genesis school
Sau đây là một số hình ảnh được ghi nhận từ Hội thảo:
